„Archeoturystyka” – to podróże skupiające się na odwiedzaniu i doświadczaniu miejsc archeologicznych oraz historycznych. Motywacją do zainteresowania się tego typu turystyką jest pasja związana z poznawaniem społecznej i kulturowej przeszłości człowieka, który zamieszkiwał odwiedzany teren. „Archeoturystów przyciągają miejsca egzotyczne (często trudno dostępne), w których występuje nagromadzenie stanowisk archeologicznych oraz pragnienie doświadczenia unikalnych przeżyć.” – w taki sposób archeoturystykę opisuje Archeological Institute of America.

W Polsce archeoturystykę, która jest stosunkowo nową formą turystyki, ma promować projekt pod nazwą „ArchaeoBalt”, realizowany wspólnie od lipca 2018 roku przez Uniwersytet Gdański (Polska), Uniwersytet Aarhus (Dania), Muzeum Bornholmu (Dania) oraz Uniwersytet w Lund (Szwecja). Celem projektu jest stworzenie nowej marki turystycznej regionu Południowego Bałtyku z wykorzystaniem trzech obiektów archeoturystyki w Twierdzy Wisłoujście (Polska), Bornholmie (Dania) i Uppåkrze (Szwecja).

W ramach trzyletniego projektu, którego zakończenie przewidziane jest na 2021 rok, organizowane są wydarzenia kulturalno-edukacyjne, takie jak festiwale, gry, wykłady oraz otwarte badania archeologiczne (spacery po wyjątkowych stanowiskach archeologicznych wraz z archeologiem – przewodnikiem). W Polsce można było zwiedzać stanowisko archeologiczne w Owidzu oraz w Twierdzy Wisłoujście.

Średniowieczne grodzisko w Owidzu jest jednym z największych obiektów z tego okresu na Pomorzu Zachodnim. Oprócz funkcji militarnych gród pełnił też funkcję mieszkalną. Otoczony był drewniano-ziemnym wałem z palisadą około dwukrotnie większą niż obecna rekonstrukcja. Pierwotnie w wał wbudowane były wieże mające charakter obronny, czego dowodem jest zrekonstruowana wieża bramna. Odwiedzając grodzisko warto zajrzeć do Muzeum Mitologii Słowiańskiej – więcej informacji znajduje się na stronie www.owidz.pl.

Twierdza Wisłoujście jest obecnie najstarszą fortyfikacją nadmorską na polskim wybrzeżu. Z funduszy projektu zakupiono niezbędny do badań archeologicznych  sprzęt. Do twierdzy warto zajrzeć szczególnie w okresie od maja do września, gdy czynny jest taras widokowy na wieży (otwierany przy sprzyjających warunkach atmosferycznych). Informacje, jak dotrzeć do twierdzy oraz o cenach biletów dostępne są na stronie www.muzeumgdansk.pl.

Organizatorzy projektu przygotowali także webinaria poświęcone archeoturystyce wokół Morza Bałtyckiego, które można obejrzeć na kanale ArchaeoBalt Towards Innovative Green & Blue Tourism w serwisie YouTube. W Gdańsku zorganizowano rekonstrukcję oblężenia Twierdzy Wisłoujście z udziałem 250 rekonstruktorów z Polski, Niemiec, Czech, Stanów Zjednoczonych oraz Hiszpanii. Chętni na kolejne atrakcje organizowane w ramach „ArchaeoBalt” powinni śledzić profil ArchaeoBalt - Towards Innovative Green & Blue Tourism na Facebooku.

W planach „ArchaeoBalt” jest jeszcze stworzenie gry z rozszerzoną rzeczywistością, dzięki której osoby z niepełnosprawnościami będą mogły wirtualnie odwiedzić historyczne obiekty, oraz strony internetowej „Wirtualne Muzeum Południowego Bałtyku” z najważniejszymi informacjami o dziedzictwie kulturowym tego regionu i jego archeologicznych atrakcjach turystycznych. Realizatorzy zamierzają również opracować strategię archeoturystyki w rejonie Morza Bałtyckiego na okres kilku lat po zakończeniu projektu.

Nazwa projektu: ArchaeoBalt – Laying fixed foundations for innovative Archaeotourism – a new "green" Archaeoroute in the Southern Baltic Sea Region

Program: nterreg Południowy Bałtyk

Dofinansowanie z UE:  1,5 mln euro

Lider projektu:  Uniwersytet Gdański

Lokalizacja w Polsce:  województwo pomorskie