2023-04-20
Zasady kontroli w perspektywie finansowej 2021-2027
Podstawy prawne obowiązujące w procedurach kontroli
Unijne podstawy prawne
- ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2021/1059
z dnia 24 czerwca 2021r. - w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego
Krajowe podstawy prawne
- Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027- Ustawa wdrożeniowa
- Wytyczne dotyczące kontroli zarządczych w programach Interreg na lata 2021-2027
- Porozumienie w sprawie powierzenia Centrum Projektów Europejskich zadań związanych z prowadzeniem kontroli w ramach programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej Interreg 2021- 2027
Rodzaje kontroli
- Kontrola administracyjna
- Kontrola na miejscu realizacji projektu
- Kontrola doraźna
- Kontrola trwałości
- Kontrola zamówień publicznych (ex-post i ex-ante)
Etapy w procesie kontroli administracyjnej
I krok: rozpoczęcie kontroli
A. Dla programów Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027, Interreg Europa Środkowa 2021-2027, Interreg Europa 2021-2027, Urbact IV oznacza przesłanie do CPE pisma przewodniego informującego o gotowości do kontroli
Pismo przewodnie należy przesłać do CPE
- Za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres wk@cpe.gov.pl lub
- Za pomocą programu ePUAP na skrytkę CPE dedykowaną dla kontroli – adres skrytki to /CPE_Warszawa/kontrola lub na skrytkę ogólną CPE lub
- Za pośrednictwem poczty na adres Centrum Projektów Europejskich
Rekomenduje się, aby pismo dot. gotowości do kontroli przesłać w terminie nie dłuższym niż 14 dni po zakończeniu okresu sprawozdawczego w programach: Interreg Europa Środkowa 2021-2027, Interreg Europa 2021-2027, URBACT IV
B. Dla programu Interreg Next Polska-Ukraina 2021-2027 oznacza złożenie wniosku o płatność w systemie CST2021 (powiadomienie wpływa na e-mail Kontrolera)
II krok: czynności kontrolne
- Analiza dokumentacji, wybór próby dokumentów do kontroli, proces wyjaśnień/uzupełnień do kontroli
- W przypadku projektów realizowanych w ramach programów Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027, URBACT IV – dokumentacja źródłowa jest przesyłana przez partnera z wykorzystaniem narzędzia Microsoft One Drive
- W przypadku projektów realizowanych w ramach programów Interreg Europa Środkowa 2021-2027, Interreg Europa 2021-2027, Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027 dokumentacja źródłowa jest zamieszczana przez partnera za pośrednictwem systemu informatycznego danego programu
III krok: zakończenie kontroli
- Kontroler wystawia certyfikat dla wydatków uznanych za kwalifikowalne oraz przesyła informację pokontrolną dot. wyników kontroli
- Certyfikat jest wystawiany na kwotę, którą kontroler jest w stanie potwierdzić na podstawie otrzymanych dokumentów
- Kontroler ma obowiązek wystawić certyfikat w terminie wyznaczonym przez program. Brak dokumentów i wyjaśnień nie wstrzymuje terminu zakończenia kontroli administracyjnej
- Certyfikat jest wystawiony za pośrednictwem systemu informatycznego dla danego programu
- Informacja o wynikach kontroli jest wysyłana drogą elektroniczną
- Dla programów Interreg Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027, Interreg Europa Środkowa 2021-2027, Interreg Europa 2021-2027, URBACT IV na wskazany przez partnera adres poczty elektronicznej
- Dla programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027 w systemie CST2021
IV krok: zastrzeżenia do wyników kontroli
- w terminie 14 dni od dnia doręczenia Informacji o wynikach kontroli partner ma prawo do wniesienia umotywowanych zastrzeżeń do wyników kontroli (procedura odwoławcza) – art. 27 ust. 2 Ustawy wdrożeniowej
Termin na zakończenie kontroli administracyjnej
- 3 miesiące od dnia złożenia raportu - Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027 oraz URBACT IV
- 2 miesiące od dnia złożenia raportu - Interreg Europa Środkowa 2021-2027
- 3 miesiące od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego – Interreg Europa 2021-2027
- 2 miesiące od dnia złożenia wniosku o płatność w systemie CST2021 - Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027
Kontrola zamówień publicznych
Kontrola ex-ante (ocena uprzednia)
- Dot. postępowań o udzielenie zamówienia publicznego realizowanego na podstawie Ustawy prawo zamówień publicznych (PZP) i co do zasady, pełni funkcję prewencyjną i doradczą
- W trakcie dokonywania oceny ex-ante Kontroler zwraca szczególną uwagę na możliwość wystąpienia naruszeń przepisów ustawy PZP, o których mowa w Taryfikatorze, a w szczególności możliwości użycia zapisów naruszających zasadę równego traktowania i uczciwej konkurencji w opisie przedmiotu zamówienia, warunkach udziału w postępowaniu, ocenie ofert, sprawdza prawidłowości wyboru trybu postępowania
- Ocena ex-ante zostanie przeprowadzona, jeśli zostaną spełnione łącznie wszystkie następujące przesłanki:
- został złożony wniosek partnera projektu o przeprowadzenie oceny ex-ante
- postępowanie jeszcze nie zostało wszczęte przez partnera projektu
- umowa o dofinansowanie na realizację projektu została podpisana - Kontroler dokonujący oceny ex-ante nie ponosi odpowiedzialności za prawidłowość przeprowadzenia procedury zamówienia - za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiada kierownik zamawiającego
- Kontroler po ocenie ex-ante informuje partnera projektu o potencjalnych nieprawidłowościach mogących skutkować uznaniem części lub całości wydatków z postępowania PZP za niekwalifikowalne
- Przekazanie zastrzeżeń lub brak zastrzeżeń kontrolera po przeprowadzonej ocenie ex-ante nie wyklucza zidentyfikowania przez kontrolera nieprawidłowości w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na etapie ex-post
- Kontroler weryfikuje dokumentację jednokrotnie, dokumentacja poprawiona przez partnera w wyniku zgłoszenia zastrzeżeń po przeprowadzonej ocenie ex-ante nie jest powtórnie weryfikowana przez kontrolera na etapie oceny ex-ante
Dokumenty do kontroli ex-ante - projekt ogłoszenia o zamówieniu
- projekt SWZ
- projekt zaproszenia do negocjacji
- projekt umowy w sprawie zamówienia publicznego
Kontrola ex-post
- Dot. postępowań o udzielenie zamówienia publicznego realizowanego na podstawie Ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP)
- Kontrola ex-post przeprowadzona jest po udzieleniu zamówienia publicznego
- Kontrola ex-post postępowania nie jest przeprowadzana, jeżeli:
- pomimo wyłączenia podmiotowego lub przedmiotowego ze stosowania ustawy PZP partner przeprowadził procedurę wyłonienia wykonawcy w oparciu o przepisy ustawy PZP
- wydatki dotyczące udzielonego zamówienia są rozliczane za pomocą uproszczonych metod rozliczania wydatków w projekcie - W przypadku stwierdzenia naruszenia zasad udzielania zamówień publicznych kontroler ma prawo nałożyć korektę finansową zgodnie z rozporządzeniem w sprawie korekt
Dokumenty do kontroli ex-post
Protokół z postępowania o zamówienie publiczne wraz z wszystkimi załącznikami m.in.
- Ogłoszenie o zamówieniu wraz z ewentualnymi zmianami
- Specyfikacja Warunków Zamówienia wraz z ewentualnymi zmianami
- Umowa o zamówienie publiczne wraz z ewentualnymi aneksami
- Oferty wraz z wymaganymi załącznikami
- Treść zapytań i odpowiedzi – jeśli dotyczy
- Potwierdzenia wniesienie wadium – jeśli dotyczy
- Dokument powołujący Komisję przetargową – jeśli dotyczy
- Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej
- Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia publicznego
- Inne w zależności od trybu postępowania
Przydatne linki
- Ustawą z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2021–2027
- https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/dokumenty/wytyczne-dotyczace-kontroli-realizacji-programow-polityki-spojnosci-na-lata-2021-2027-2028/
- Wytyczne dotyczące kontroli realizacji programów polityki spójności na lata 2021-2027 - wytyczne obowiązują od 8 listopada 2022 r.
- Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 - wytyczne obowiązują od 25 listopada 2022 r.
- Wytyczne dotyczące realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027 - obowiązują od 5 stycznia 2023 r.
- Wytyczne dotyczące warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021-2027 - wytyczne obowiązują od 8 lutego 2023 r.
- Wytyczne dla Krajowego Kontrolera w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata 2014-2020 - wytyczne obowiązują od 6 marca 2023 r.