Projekt tygodnia: 14 kwietnia Dzień Ludzi Bezdomnych zainicjowany przez Marka Kotańskiego

Projekt POWR.04.03.00-00-0066/18 pt. „Najpierw mieszkanie - innowacyjne metody trwałego rozwiązania problemu chronicznej bezdomności” 

Beneficjentem projektu jest Fundacja Fundusz Współpracy. Projekt jest realizowany we współpracy z partnerem ponadnarodowym i krajowym.  

Kwota przyznanego dofinansowania wynosi: 4 955 730,12 zł, a całkowita wartość projektu: 5 255 838,50 zł 

Projekt polega na przetestowaniu i wdrożeniu Modelu trwałego wychodzenia z bezdomności opartego o nową w Polsce metodę Najpierw mieszkanie (NM). Choć NM jest adresowane do osób bezdomnych chronicznie skrajnie wykluczonych, to dzięki działaniom Zespołu ds. Wdrożenia jej testowanie zostanie wykorzystane jako koło zamachowe zmian w modelu rozwiązania problemu bezdomności w ogóle (definicja ETHOS). Metoda zostanie wdrożona poprzez transfer i adaptację rozwiązania stosowanego w Finlandii od 2008 roku, dzięki współpracy z partnerem zagranicznym, Y-Foundation, liderem NM w UE oraz m.st. Warszawa, największym samorządem lokalnym w Polsce.  

W kraju fundamentem systemu są schroniska i praca socjalna, czyli pomoc doraźna przekształcająca się w docelową i w istocie rzeczy utrwalającą bezdomność zamiast ją kończyć. Wszyscy klienci traktowani są tak samo bez względu na długość bezdomności i zdrowie psychiczne, do mieszkań trafia niewielki odsetek, z którego część z powrotem trafia na bruk z powodu braku umiejętności utrzymania się w samodzielnym lokalu. W NM jest odwrotnie: podstawą pomocy jest pobyt w samodzielnym mieszkaniu i kompleksowe wsparcie. Zespół Specjalistów (psychiatra, terapeuta, terapeuta uzależnień, pracownik socjalny, trener pracy, ekspert przez doświadczenie) świadczone od chwili decyzji o skorzystaniu z pomocy do uzyskania realnej samodzielności uczestników. Elementy metody (pojedyncze usługi) są kierowane do różnych kategorii osób bezdomnych i włączane tym samym do całościowej polityki wychodzenia z bezdomności. 

Rezultatem projektu będzie uniwersalny i dyfuzyjny Model wdrożenia metody NM w kraju zawierający m.in. przykłady wdrożenia (m.st. Warszawa), metodologię diagnozy, materiały szkoleniowe, wskazówki efektywności (również kosztowej).  

Wsparcie zostanie udzielone 250 os. spełniającym definicję ETHOS oraz 150 pracownikom samorządu lok., instytucji pomocy i integracji społecznej, służby zdrowia, policji i straży miejskich oraz rynku pracy w zakresie wdrażania metody NM. 

Wypracowany pakiet usług: 

1) jest realizowany na rzecz społeczności lokalnej – osób bezdomnych z terenu miasta, pracowników samorządu i NGO oraz mieszkańców, 

2) zakłada współpracę pomiędzy instytucjami – pomocy i integracji społecznej, ochrony zdrowia i mieszkalnictwa oraz rynku pracy i sektora ekonomii społecznej; angażuje służby mundurowe; 

3) uwzględnia zaangażowanie społeczności lokalnej, m.in. wolontariat, zbiórki wyposażenia mieszkań/odzieży, działania informacyjne uwalniające postrzeganie zjawiska bezdomności od stereotypów i pokazujące jak można pomóc; 

4) uwzględnia aspekt deinstytucjonalizacji usług – NM z definicji jest realizowane w mieszkaniach rozproszonych poza schroniskiem, a Zespół Specjalistów pracuje w miejscu przebywania klienta (najpierw w przestrzeni publicznej, potem w lokalu projektowym lub socjalnym). Wypracowany Model może być zastosowany w całości, minimalizując potrzebę opieki instytucjonalnej wobec osób bezdomnych chronicznie, które w przeciwnym razie nadal żyłyby na ulicy i/lub w placówkach lub zapobiegając przejściu pod opiekę instytucjonalną osób zagrożonych eksmisją z lokali miejskich; 

5) udział powiatu/gminy – m.st. Warszawa.